Là Fan bóng đá thường xuyên theo dõi các trận đấu lớn nhỏ của bóng đá thế giới cũng như bóng đá châu Âu, bạn đã biết Asian Cup là gì hay chưa. Nếu như Châu Âu có Euro, Nam Mỹ có Copa America thì ở châu Á cũng có Asian cup, hãy cùng Xoilac tìm hiểu những thông tin thú vị về giải đấu này qua bài viết dưới đây nhé.
Những nét tổng quan giới thiệu Asian Cup là gì
Cúp bóng đá châu Á (AFC Asian Cup) là giải đấu bóng đá hàng đầu của các đội tuyển quốc gia nam tại châu Á, được tổ chức bởi Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) theo chu kỳ bốn năm một lần. Được ra đời từ năm 1956, giải đấu này không chỉ là sân chơi quan trọng nhất của bóng đá châu Á mà còn là giải vô địch bóng đá cấp châu lục lâu đời thứ hai trên thế giới, chỉ xếp sau Cúp bóng đá Nam Mỹ.
Đội tuyển vô địch Cúp bóng đá châu Á không chỉ giành được danh hiệu cao quý nhất của khu vực mà từ năm 2015 trở về trước, còn đại diện châu Á tham gia Cúp Liên đoàn các châu lục.
Ban đầu, từ năm 1956 đến 2004, Cúp bóng đá châu Á được tổ chức đều đặn mỗi bốn năm. Tuy nhiên, để tránh trùng lặp với Thế vận hội Mùa hè và Giải vô địch bóng đá châu Âu, từ năm 2007, AFC quyết định chuyển giải đấu sang một chu kỳ ít đông đúc hơn. Giải đấu năm 2007 đã được đồng tổ chức bởi bốn quốc gia Đông Nam Á: Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam. Từ đó, Cúp bóng đá châu Á tiếp tục duy trì chu kỳ bốn năm một lần.
Lịch sử của giải đấu này thường ghi dấu ấn bởi sự thống trị của một số ít đội tuyển mạnh. Những đội thành công sớm bao gồm Hàn Quốc với hai lần vô địch và Iran với ba lần. Từ năm 1984, Nhật Bản và Ả Rập Xê Út nổi lên là những đội mạnh nhất, cùng nhau giành tổng cộng bảy chức vô địch trong số mười lần tổ chức gần nhất, trong đó Nhật Bản bốn lần và Ả Rập Xê Út ba lần.
Các đội tuyển khác cũng đã từng giành chức vô địch gồm có Qatar (hai lần), Úc (2015), Iraq (2007) và Kuwait (1980). Đáng chú ý, Israel từng vô địch năm 1964 nhưng sau đó bị trục xuất và hiện tại là thành viên của UEFA.
Úc gia nhập AFC vào năm 2007 và ngay lập tức tạo dấu ấn khi đăng cai và vô địch Cúp bóng đá châu Á năm 2015, sau khi đánh bại Hàn Quốc trong trận chung kết. Đến năm 2019, giải đấu được mở rộng từ 16 lên 24 đội, đồng thời tích hợp quy trình vòng loại như một phần của vòng loại Giải vô địch bóng đá thế giới 2018, nhằm tăng thêm tính cạnh tranh và cơ hội cho nhiều đội tuyển quốc gia tham dự.
>> Đọc thêm thông tin Tìm hiểu Copa America là giải gì – Những thông tin cần biết
Những cột mốc lịch sử phát triển Asian Cup
Ý tưởng về một giải đấu bóng đá toàn châu Á lần đầu tiên được đề xuất sau khi Thế chiến II kết thúc, nhưng mãi đến những năm 1950 mới được thực hiện. Năm 1954, Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) được thành lập, và hai năm sau đó, vào năm 1956, AFC Asian Cup lần đầu tiên được tổ chức tại Hồng Kông.
Bảy trong số mười hai thành viên sáng lập AFC tham gia giải đấu này, làm cho nó trở thành giải vô địch bóng đá cấp châu lục lâu đời thứ hai trên thế giới. Vòng loại giải đấu bao gồm đội chủ nhà và các đội chiến thắng ở các khu vực Miền Trung, Miền Đông và Miền Tây. Ban đầu, giải chỉ có bốn đội tham gia, một thể thức cũng được duy trì trong các năm 1960 và 1964.
Trong thời gian đầu, nhiều đội tuyển quốc gia mạnh không mặn mà với giải đấu này, thay vào đó tập trung vào đấu trường Olympics và Asiad. Tình trạng các đội bóng bỏ dở thi đấu hoặc không tham gia ngay từ vòng loại thường xuyên diễn ra. Tuy vậy, Hàn Quốc đã thể hiện sự vượt trội của mình trong những năm đầu khi giành chức vô địch vào các năm 1956 và 1960, thành tích tốt nhất của Hàn Quốc trong lịch sử giải đấu.
Sau khi Hồng Kông và Hàn Quốc tổ chức hai kỳ đầu tiên, Israel được chọn làm chủ nhà của Cúp bóng đá châu Á 1964. Giải đấu này vẫn duy trì thể thức bốn đội và thi đấu vòng tròn tính điểm để xác định nhà vô địch. Israel đã giành chức vô địch sau khi thắng cả ba trận đấu. Thể thức này được cập nhật thành năm đội vào năm 1968 và mở rộng thành sáu đội vào năm 1972 và 1976.
Giai đoạn này chứng kiến sự thống trị của Iran, đội đã vô địch ba giải đấu liên tiếp vào các năm 1968, 1972 và 1976. Iran là đội duy nhất vô địch ba kỳ Asian Cup liên tiếp. Trận chung kết năm 1972 rất đáng chú ý vì đây là lần đầu tiên giải sử dụng thể thức loại trực tiếp vòng bảng, một thể thức được duy trì trong các giải đấu sau này với một số thay đổi. Tuy nhiên, giải đấu này cũng đánh dấu một sự kiện không vui khi Israel bị trục xuất khỏi AFC vào năm 1972 do xung đột Ả Rập-Israel.
Từ năm 1980 đến 1988, số đội tham gia tăng lên 10 đội, nhưng các quốc gia Tây Á vẫn tiếp tục thống trị. Kuwait trở thành quốc gia Ả Rập đầu tiên trong lịch sử giành chức vô địch vào năm 1980 khi đánh bại Hàn Quốc 3–0 trong trận chung kết. Ả Rập Xê Út, sau những khởi đầu không mấy suôn sẻ, đã vươn lên mạnh mẽ với hai chức vô địch liên tiếp vào các năm 1984 và 1988.
Cho đến những năm 1990, AFC Asian Cup vẫn chủ yếu ở cấp độ nghiệp dư, mặc dù đã có những nỗ lực nâng cao tiêu chuẩn. Tuy nhiên, với việc châu Á được trao nhiều suất tham dự World Cup (Giải vô địch bóng đá thế giới) hơn, các nỗ lực chuyên nghiệp hóa giải đấu cũng bắt đầu. Nhật Bản, từ một tên tuổi nhỏ của bóng đá châu Á, đã có bước chuyển mình mạnh mẽ. Năm 1992, Nhật Bản đăng cai và giành chức vô địch Asian Cup sau khi đánh bại Ả Rập Xê Út 1–0 trong trận chung kết, đánh dấu danh hiệu quốc tế lớn đầu tiên của nước này.
Cúp bóng đá châu Á 1996 mở rộng lên 12 đội và được tổ chức tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Đội chủ nhà lần đầu tiên lọt vào trận chung kết nhưng để thua Ả Rập Xê Út, đội đã giành danh hiệu châu Á thứ ba. Giải đấu năm 2000 chứng kiến sự xuất hiện của Lebanon và Nhật Bản giành chức vô địch khi đánh bại Ả Rập Xê Út 1–0 trong trận chung kết. Nhật Bản tiếp tục giành cúp châu Á lần thứ ba vào năm 2004 sau khi đánh bại Trung Quốc trong một trận chung kết đầy kịch tính.
Cúp bóng đá châu Á 2007 là sự kiện đánh dấu lần đầu tiên giải đấu được tổ chức bởi nhiều hơn hai quốc gia, với bốn quốc gia Đông Nam Á (Việt Nam, Thái Lan, Malaysia, Indonesia) đăng cai. Iraq đã gây bất ngờ khi giành chức vô địch dù đất nước đang bị chiến tranh tàn phá. Úc, sau khi gia nhập AFC năm 2006, đã giành ngôi á quân năm 2011 và sau đó vô địch năm 2015 khi giải đấu được tổ chức tại nước này.
AFC Asian Cup 2015 được tổ chức tại Úc và đội chủ nhà đã giành chức vô địch sau khi đánh bại Hàn Quốc trong trận chung kết. Giải đấu năm 2019 đánh dấu bước ngoặt khi mở rộng từ 16 lên 24 đội và sử dụng công nghệ trợ lý trọng tài video (VAR). Qatar lần đầu tiên giành chức vô địch châu Á sau khi đánh bại Nhật Bản 3–1 trong trận chung kết. Giải đấu cũng bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng ngoại giao Qatar, với lệnh cấm nhập cảnh của UAE đối với cổ động viên Qatar.
>> Đọc thêm thông tin Euro là giải bóng đá gì – Thông tin về Euro 2024
Thông tin thú vị về chiếc cup vô địch Asian Cup
Cúp bóng đá châu Á, hay Asian Cup, không chỉ là danh hiệu cao quý nhất dành cho các đội tuyển quốc gia nam tại châu Á mà còn có một lịch sử phong phú liên quan đến chiếc cúp vô địch. Cho đến nay, đã có hai phiên bản của chiếc cúp này, mỗi phiên bản mang một ý nghĩa và thiết kế riêng biệt.
Chiếc Cúp Đầu Tiên (1956–2015)
Chiếc cúp đầu tiên ra mắt vào năm 1956 và được sử dụng cho đến năm 2015. Thiết kế của chiếc cúp này có dạng một cái bát với đế hình tròn, cao 42 cm và nặng 15 kg. Ban đầu, phần đế màu đen của chiếc cúp này có các bảng khắc tên của mọi quốc gia chiến thắng, cùng với ấn bản mà họ đã giành chiến thắng.
Đến giải đấu năm 2000, thiết kế này được thay đổi, thêm nhiều bạc hơn và giảm phần đế màu đen xuống chỉ còn một lớp mỏng. Tên của các quốc gia chiến thắng được khắc xung quanh đế cúp, thay vì trên các bảng khắc như trước.
Chiếc Cúp Mới (2019–nay)
Trong lễ bốc thăm vòng bảng Asian Cup 2019, diễn ra vào ngày 4 tháng 5 năm 2018 tại Burj Khalifa ở Dubai, một chiếc cúp hoàn toàn mới đã được công bố. Chiếc cúp này do Thomas Lyte chế tạo, cao 78 cm, rộng 42 cm và nặng 15 kg bạc. Thiết kế của chiếc cúp mới này lấy cảm hứng từ hoa sen, một loài thực vật thủy sinh quan trọng và mang tính biểu tượng của châu Á.
Năm cánh hoa sen trên cúp tượng trưng cho năm tiểu liên đoàn trực thuộc AFC. Tên của các đội tuyển quốc gia chiến thắng được khắc xung quanh đế cúp, có thể tách rời khỏi thân chính của cúp. Đặc biệt, chiếc cúp này có một tay cầm ở mỗi bên, tạo nên sự khác biệt so với chiếc cúp tiền nhiệm.
Lời kết
Trên đây là những thông tin cơ bản mà xoilac muốn gửi tới các bạn hy vọng rằng bạn đã hiểu hơn về Asian Cup là gì và có thêm những thông tin hữu ích về giải đấu này. Đừng quên theo dõi chuyên mục Bóng đá 24h của Xoilac để có thêm thật nhiều tin tức bóng đá hấp dẫn hơn mỗi ngày bạn nhé.
- Tìm hiểu về clb Lazio và những thông tin cần biết - Tháng Bảy 1, 2024
- Tìm hiểu clb Porto và những thông tin bạn cần biết - Tháng Sáu 28, 2024
- Tìm hiểu về clb Leipzig – Những thông tin cần biết - Tháng Sáu 25, 2024
